Życie po udarze mózgu nie jest łatwe ani dla chorego, ani też dla jego
otoczenia. Odzyskiwanie funkcji poznawczych i dochodzenie do zdrowia
zazwyczaj trwa długo. Czynnikiem utrudniającym rehabilitację jest też często
depresja. Co więcej, wielu pacjentom nie udaje się powrót do pełnej sprawności.

 

Udar mózgu nie jest wyrokiem losu

Statystyki dotyczące występowania udaru mózgu w naszym kraju raczej nie
napawają optymizmem. Dość powiedzieć, że w Polsce umieralność z powodu udaru
mózgu jest dwukrotnie wyższa niż w krajach Europy Zachodniej i USA. Jednocześnie
niemal ¼ więcej osób cierpi z powodu niepełnosprawności. Głównie będzie to
niesprawność ruchowa, ale także zaburzenia mowy, czucia i widzenia. Wielu
pacjentów ma też utrzymującą się amnezję oraz depresję.
Takie dane na pewno nie napawają optymizmem i stąd przeświadczenie większości
pacjentów, że konsekwencjom udaru mózgu w zasadzie nie można przeciwdziałać, a
rehabilitacja po udarze mózgu niewiele daje. To ogromny błąd, który w znacznym stopniu właśnie
utrudnia efektywną rehabilitację poudarową. Prawda jest taka, że ofiary udarów nie
są skazane na niepełnosprawność, a odpowiednia terapia po udarze mózgu
może nie tylko w dużym stopniu zmniejszyć nasilenie skutków udaru, ale nawet
doprowadzić do pełnego wyzdrowienia. Kluczowa w tym aspekcie jest dobra
współpraca pomiędzy specjalistami, a więc neurologami, internistami,
fizjoterapeutami, rehabilitantami oraz psychologami. Jednocześnie ważna okazuje
się tez rola najbliższego otoczenia chorego. Najlepsza terapia dla pacjentów
udarowych powinna zatem mieć charakter kompleksowy.

Trudny powrót do zdrowia pacjentów po udarze

Następstwa udaru mózgu są nie tylko bardzo dokuczliwe i utrudniające codzienne
egzystowanie, ale często także bolesne. Tak się dzieje w przypadku niesprawności
ruchowej spowodowanej niedowładem, a zwłaszcza spastycznością poudarową
objawiającą się wzmożonym napięciem mięśniowym.
To właśnie spastyczne napięcie mięśniowe stanowi źródło niezwykle męczącego i
silnego bólu. Spastyczność poudarowa pojawia się u 35% przypadków, kiedy
mięśnie przestają reagować na sygnały wysyłane przez mózg, które wiążą się z

rozluźnianiem mięśni. Efektem tego wyjątkowo bolesny i trwały skurcz, który
praktycznie uniemożliwia normalną aktywność, a nawet ruch.
Przede wszystkim dotyczy to kończyny górnej, a wtedy charakterystyczny będzie ból
ramienia po udarze i jego przyciśnięcie do klatki piersiowej. Ponadto pojawia się
wygięty nadgarstek oraz zaciśnięta pięść. W konsekwencji pacjent ma ogromne
trudności z podstawowymi czynnościami, jak mycie się, ubieranie czy jedzenie.
Niestety, ale spastyczność poudarowa sprzyja deformacjom stawowym, zakrzepicy
żylnej czy trwałym przykurczom.

Terapia poudarowa

Kluczowe znaczenie w odzyskiwaniu zdrowia po udarze mózgu mają zabiegi
fizjoterapeutyczne i kompleksowa rehabilitacja obejmująca zarówno kwestie
opieki neurologicznej, jak i psychologicznej. Nie wolno też zaniedbywać
farmakologii. Wszystkie te elementy mają na celu przyspieszyć proces regeneracji, a
zarazem zminimalizować fizyczne i psychiczne następstwa udaru,
Warto sobie uświadomić, że zaniechanie tych form leczenia automatycznie skutkuje
wzrostem napięcia mięśniowego po stronie funkcjonującej prawidłowo. W ten sposób
bardzo łatwo o pojawienie się przeciążeń oraz różnego rodzaju powikłań ruchowych.
Co więcej, kluczowe będzie jak najszybsze podjęcie zajęć fizjoterapeutycznych i
rehabilitacji.
Należy oczywiście dopasować intensywność i rodzaj ćwiczeń do stopnia uszkodzenia
neurologicznego po udarze mózgu. Oznacza to, że każdy przypadek wymaga
indywidualnego podejścia. Jednak ważne jest jak najszybsze uruchamianie
chorego, aby zapobiec utrwalaniu się niedowładu oraz możliwym powikłaniom
wynikającym z długotrwałego bezruchu i przebywania w jednej pozycji. Chodzi tutaj
zwłaszcza o odleżyny oraz zakrzepicę żył głębokich.
Rehabilitacji ruchowej powinna towarzyszyć terapia zajęciowa, ćwiczenia mowy i
języka, a także terapia psychologiczna, która zapobiega rozwojowi depresji.
Jednocześnie dobrze wspomóc te działania odpowiednimi środkami
farmakologicznymi, najlepiej naturalnymi.