Życie po udarze nie jest łatwe. Wiele oczywiście zależy od stopnia uszkodzenia mózgu, jednak trzeba mieć w sobie dużo cierpliwości, aby w pełni odzyskać funkcje poznawcze i motoryczne. Co więcej, zdarza się często, że pacjent nigdy nie dochodzi do pełnej sprawności. Sprawdźmy, jak powinna wyglądać odpowiednia opieka po udarze
Co dalej po udarze?
Powrót do zdrowia pacjentów po udarze wymaga czasu i podjęcia jak najbardziej dopasowanych do konkretnego przypadku form terapeutycznych. Trzeba mieć świadomość, że wiele osób ma w początkowym okresie spore problemy z akceptacją swoich ograniczeń ruchowych, poznawczych czy też kłopotów z mową. Dlatego też opieka po udarze musi mieć charakter dwutorowy. Z jednej strony należy skupić się na terapii zajęciowej pod kątem przywrócenia wszystkich utraconych funkcji. Jednocześnie nie wolno zaniedbywać sfery psychicznej, ponieważ depresja po udarze nie jest rzadka.
Skutki udaru mogą mieć bardzo różnorodny charakter. Ofiary udarów cierpią z powodu utraty prawidłowego napięcia mięśniowego, a w związku z tym pojawiają się zaburzenia koordynacji ruchu czy też problemy z ogólnym utrzymaniem równowagi. Często występują anomalie związane z czuciem i niemożność wykonywania określonego ruchu. Pacjenci mogą narzekać na trudności w przełykaniu. Dodatkowym czynnikiem wpływającym negatywnie na stan psychiczny chorego jest agnozja, czyli niemożność rozpoznania znanych wcześniej elementów otoczenia, która może mieć charakter agnozji wizualnej, dotykowej, percepcyjnej, przestrzennej i słuchowej. Jednocześnie występuje upośledzenie mowy.
To wszystko sprawia, że kiepski stan fizyczny najczęściej odciska swoje negatywne piętno na psychice, szczególnie że postępy w rehabilitacji po udarze mózgu zazwyczaj nie następują szybko. Odzyskiwanie funkcji poznawczych i sam powrót do zdrowia pacjentów po udarze wymaga czasu, systematyczności i przede wszystkim dużej cierpliwości zarówno samego pacjenta, jak i rehabilitanta oraz rodziny chorego. Największym problemem jest właśnie skala uszkodzeń, ponieważ większość funkcji zawiadywanych przez mózg okazuje się w jakimś stopniu zniszczona – to nie tylko ruch, ale również logiczne myślenie, pamięć, koncentracja, rozumienie języka czy też wysławianie się.
Jak pomóc pacjentom po udarze?
Najlepsza terapia dla pacjentów udarowych polega na zajęciach rehabilitacyjnych i co ważne, powinna się rozpoczynać jak najszybciej. Już w pierwszej dobie po wystąpieniu udaru należy przystąpić do terapii. Pacjenci poudarowi praktycznie od razu wymagają aktywności ruchowej i zadaniem lekarzy oraz osób najbliższych będzie odpowiednia mobilizacja chorego do podjęcia rehabilitacji. Warto mieć uwadze fakt, że im później zaczyna się terapię po udarze, tym mniejsze są szanse na poprawę sprawności i dojście do zdrowia.
Nie ma przypadku w tym, że obecnie spadła i to dość radykalnie, wczesna umieralność udarowców. Jeszcze kilkanaście lat temu prawie dwa razy więcej chorych umierało już w pierwszym miesiącu leczenia szpitalnego. Było to związane z brakiem szybkiego podejmowania aktywności ruchowej, a w konsekwencji dochodziło do rozwoju różnego rodzaju powikłań, głównie zapalenia płuc i zatorowości płucnej.
Leczenie pacjentów po udarze jest trudne. Podstawowym zaś środkiem leczniczym będzie odpowiednia rehabilitacja. Kluczowe zadania ma fizjoterapeuta, ponieważ zdecydowana większość pacjentów wykazuje deficyty ruchowe. Czasami trzeba uczyć praktycznie od nowa wszystkich czynności ruchowych i dotyczy to nie tylko siadania, wstawania i chodzenia, ale także kluczowych w kontekście życia funkcji mięśni oddechowych czy związanych z jakością życia funkcji mięśni zwieraczy cewki moczowej i odbytu. Jednocześnie fizjoterapia po udarze obejmuje czynności manualne i przywrócenie do stanu właściwego mięśni twarzy. Jak widać, ilość tych funkcji jest naprawdę ogromna i stąd tak długie oraz mozolne dochodzenie do sprawności po udarze.
Warto przy tym pamiętać, że opieka po udarze musi mieć charakter kompleksowy i nigdy nie wolno zaniedbywać sfery psychiki. Pacjenci pozytywnie nastawieni do rehabilitacji poudarowej łatwiej radzą sobie z trudem powrotu do zdrowia.