Udar mózgu jest bardzo częstą przyczyną śmierci albo niepełnosprawności wielu tysięcy osób w naszym kraju. Jednym z głównych następstw udaru (oprócz paraliżu) jest afazja – utrata zdolności mowy. Jak wygląda opieka po udarze, szczególnie w kontekście procesu leczenia skutków afazji? Sprawdźmy.

Udar mózgu – problem powszechny

Liczba osób, u których pojawia się udar mózgu rośnie z roku na rok. Niestety, ale w głównym stopniu wynika to ze złych nawyków, a nie predyspozycji genetycznych czy związanych z wiekiem. Te ostatnie stanowią zaledwie około 20% wszystkich czynników powodujących udar mózgu, natomiast aż 80% są to niekorzystne nawyki, które można zmienić samodzielnie.
Czasami wystarczy wzbogacić swoją dietę w warzywa i zrezygnować z tłustych mięs, odstawić używki i zadbać o codzienną aktywność fizyczną, aby znacznie zmniejszyć ryzyko udaru mózgu. Jednocześnie warto przeprowadzać okresowe badania profilaktyczne i mieć większą świadomość problematyki udaru mózgu. Wiele osób bagatelizuje pojawiające się tępe bóle i zawroty głowy czy trudności w mówieniu bądź przełykaniu, a to mogą być zwiastuny rozległego udaru mózgu.

Jak wygląda życie po udarze u chorych z afazją?

Warto od razu podkreślić wysoką umieralność u osób dotkniętych udarem. To, czy chory przeżyje zależy w dużym stopniu od szybkości udzielenia pierwszej pomocy oraz podjęcia natychmiastowych działań terapeutycznych.

Udar mózgu grozi też poważnymi konsekwencjami dla tych, którym udaje się przeżyć. Najczęściej będzie to częściowy paraliż oraz afazja. Utrata zdolności mowy powstaje w wyniku uszkodzenia tych struktur mózgu, które są odpowiedzialne za zdolność mowy. Jednocześnie występują trudności z koncentracją oraz zaniki pamięci.

Chory często też cierpi z powodu znacznych wahań nastroju, a nawet depresji. Warto sobie uświadomić, że depresja po udarze może mieć bardzo silny przebieg i niekiedy w dużym stopniu utrudniać proces rehabilitacji po udarze mózgu.
W zależności od lokalizacji uszkodzenia mózgu można wyróżnić 2 typy afazji:

  1. Chory rozumie, co się mówi do niego, ale sam nie potrafi wypowiedzieć własnych myśli.
  2. Chory nie rozumie słów wypowiadanych przez innych, ale sam mówi dużo, chociaż bardzo niezrozumiale.

Afazja po udarze – sposoby leczenia

Utrata zdolności (a czasami i rozumienia) mowy stanowi wyjątkowo poważny problem. Chorzy czują się często bardzo zagubieni, dlatego tak ważna będzie odpowiednia opieka po udarze.

Przede wszystkim należy nawiązać kontakt z chorym i dokładnie określić jego zdolności komunikacyjne. Pacjent musi poczuć się na tyle bezpiecznie, aby nie mieć oporów przed podjęciem terapii poudarowej. Leczenie skutków afazji jest niestety dość długotrwałym procesem, a jego skuteczność wynika nie tylko z zastosowania profesjonalnej rehabilitacji, ale także z silnej woli i cierpliwości pacjenta.

Właściwa terapia afazji polega na:

  • Terapii afazji sensorycznej mającej na celu poprawę rozumienia wyrazów i zdań, a także kontekstu wypowiedzi.
  • Terapii afazji motorycznej, która ma pobudzać pacjenta do mówienia spontanicznego oraz mowy zautomatyzowanej np. wymieniając po kolei nazwy miesięcy.

Powrót do zdrowia po udarze mózgu nie jest ani łatwy, ani też szybki. Kluczowa będzie dobra opieka po udarze, w którą powinni zostać zaangażowani wszyscy bliscy chorego. Akceptacja ze strony rodziny i przyjaciół w dużym stopniu pomaga. Jest po prostu niezbędna, aby terapia afazji przyniosła efekty.

Na pewno warto wiedzieć, jak pomóc pacjentom po udarze, co robić, a czego unikać w procesie rehabilitacji. Życie po udarze jest tak naprawdę trudne zarówno dla samego chorego, jak i jego otoczenia.