Udar mózgu uznaje się za jeden z najbardziej poważnych problemów medycznych współczesnych czasów. Kiedyś dotyczył wyłącznie ludzi starszych, obecnie coraz częściej pojawia się u młodszych osób. Sprawdźmy, jakie są sygnały nadchodzącego udaru i jak ich nie przegapić.
Wczesne oznaki udaru – nigdy ich nie lekceważ!
Czasami zdarza się, że pewne niepozorne objawy zrzucamy na karb przemęczenia lub przepracowania. Nawet sobie nie zdajemy sprawy z faktu, że są to pierwsze objawy udaru! Co więcej, możemy przejść tak zwany mały udar i o tym nie wiedzieć.
Mały udar mózgu, czyli przemijające niedokrwienie mózgu, w wielu przypadkach zwiastuje rozległy udar niedokrwienny. Jest to swego rodzaju sygnał ostrzegawczy wysyłany przez organizm informujący o tym, że dzieje się coś naprawdę niedobrego.
Nigdy nie należy bagatelizować tych pierwszych symptomów. Jak pokazują badania naukowe, niemal u 10% pacjentów, u których pojawiły się objawy małego udaru, w ciągu miesiąca dochodzi do rozległego udaru. U kolejnych 20% udar mózgu występuje w ciągu roku.
Jakie są wczesne oznaki udaru mózgu?
Z małym udarem mamy do czynienia, kiedy symptomy udaru są krótkotrwałe i przemijające. Średnio będą trwać od 15 minut do godziny, po czym całkowicie ustępują. Właśnie dlatego tak łatwo je zignorować i uznać za przejaw przemęczenia.
Najczęściej będzie to niedowład objawiający się nagłym osłabieniem oraz zaburzeniem ruchu i czucia w kończynach (głównie rąk). Z reguły problem dotyczy jednej strony. Często też wystąpi charakterystyczne wykrzywienie twarzy, które może się kojarzyć z grymasem. Jeden z kącików ust jest wtedy lekko opuszczony. Osoby doświadczające przemijającego niedokrwienia mózgu mogą mieć również kłopoty z wyraźnym mówieniem. Ponadto pojawiają się zawroty głowy, które niekiedy prowadzą do utraty równowagi, a także zaburzenia widzenia.
Chociaż te symptomy udaru wydają się poważne, to jednak ich krótkotrwały charakter sprawia, że rzadko kto decyduje się na zgłoszenie do lekarza. Jest to bardzo poważny błąd, który może mieć tragiczne konsekwencje. Takie wczesne sygnały nadchodzącego udaru mózgu powinny nas zmobilizować do zatroszczenia się o swój organizm. Kluczowa jest profilaktyka, a przede wszystkim zdrowy styl życia z jak największą ilością ruchu, odpowiednią dietą i unikaniem używek. Jednocześnie warto systematycznie się badać pod kątem nadciśnienia, cukrzycy i miażdżycy – te schorzenia w dużym stopniu podnoszą ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
10 wczesnych objawów – nie lekceważ żadnego z nich!
- Opadanie jednej strony twarzy lub kącika ust: Widoczne opadanie jednej strony twarzy, zwłaszcza przy próbie uśmiechu.
- Zaburzenia mowy: Problemy z mówieniem, bełkotanie, trudności w zrozumieniu mowy innych osób.
- Niedowład kończyn: Nagła słabość, paraliż lub drętwienie jednej strony ciała, często obejmująca ramię i/lub nogę.
- Problemy z chodzeniem i utrzymaniem równowagi: Nagle pojawiające się trudności z poruszaniem się, brak koordynacji, potykanie się, upadki.
- Zaburzenia widzenia: Nagłe problemy ze wzrokiem, takie jak podwójne widzenie, utrata wzroku w jednym oku lub częściowe pole widzenia.
- Zawroty głowy: Nagłe uczucie zawrotów głowy, utrata równowagi lub poczucie dezorientacji.
- Silny ból głowy: Nagły, intensywny ból głowy bez wyraźnej przyczyny, często opisany jako „najgorszy ból głowy w życiu”.
- Zaburzenia pamięci: Problemy z pamięcią krótkotrwałą, trudności w przypomnieniu sobie ostatnich zdarzeń lub wykonywania prostych zadań.
- Dezorientacja: Nagle pojawiająca się dezorientacja, problemy z rozpoznawaniem osób, miejsc lub sytuacji.
- Problemy z przełykaniem: Trudności w połykaniu, które mogą prowadzić do zadławienia się pokarmem lub płynami.
Objawy udaru niedokrwiennego
Udar niedokrwienny zazwyczaj zostaje poprzedzony bólem i zawrotami głowy. Jednocześnie pojawiają się trudności w mówieniu, niedowład rąk albo nóg, a także tak zwana przeczulica – nadwrażliwość na dotyk. W przypadku zakrzepu niepokojące objawy udaru będą stopniowo narastać, czasami może to trwać nawet kilka dni. Z kolei przy udarze niedokrwiennym wywołanym przez zator chory niekiedy nie ma żadnych wstępnych symptomów albo są one wyjątkowo delikatne i łatwe do przeoczenia. Udar niedokrwienny rzadko powoduje utratę przytomności.
Objawy udaru krwotocznego
Udar krwotoczny ma zazwyczaj niezwykle gwałtowny charakter. Zostaje poprzedzony wyjątkowo silnym bólem głowy, wymiotami oraz drgawkami. Występują znaczne zaburzenia świadomości i problemy z oddychaniem. Większość osób traci też przytomność. Czasami dochodzi do zatrzymania krążenia.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź wpis o udarze krwotocznym a niedokrwiennym.
Niepokojące objawy udaru – zrób prosty test
W miarę łatwo upewnić się, czy mamy do czynienia z udarem. Wystarczy przeprowadzić krótki test. Natychmiast należy wezwać pogotowie, kiedy nie można podnieść obu rąk nad głowę, przy uśmiechu podnosi się tylko jedna część ust i nie ma szans na wyraźne powiedzenie krótkiego i łatwego zdania.
W przypadku udaru mózgu istotny jest czas. Im szybciej nadejdzie pomoc, tym większe szanse na przeżycie i pełne odzyskanie funkcji motorycznych. Warto pamiętać, że rozległy udar często kończy się szybką śmiercią i dlatego tak ważna jest błyskawiczna reakcja, aby można było podjąć natychmiastowe leczenie udaru.
Czy można przejść udar nie wiedząc o tym?
Tak, możliwe jest przejście udaru mózgu, nie zdając sobie z tego sprawy. Taki stan nazywany jest udarem bezobjawowym lub cichym. Bezobjawowe udary często nie powodują natychmiastowych, wyraźnych symptomów, które byłyby łatwo zauważalne dla osoby dotkniętej. Diagnoza takich udarów jest często przypadkowa, na przykład podczas badań obrazowych mózgu, takich jak rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografia komputerowa (CT), wykonywanych z innych powodów. Choć jeden niemy udar może nie wywoływać zauważalnych objawów, wielokrotne udary tego typu mogą prowadzić do stopniowego pogarszania się funkcji poznawczych, takich jak pamięć i myślenie, oraz zwiększają ryzyko demencji. Osoby mogą zauważyć subtelne zmiany w zdolnościach poznawczych lub fizycznych, takie jak trudności z koncentracją, problemy z pamięcią, niewielkie zmiany w koordynacji ruchowej.
Mini udar z powodu stresu
Czy udar może być na tle nerwowym? Tak, stres może przyczynić się do wystąpienia mini udaru (TIA) lub pełnego udaru. Przewlekły stres może prowadzić do podwyższonego ciśnienia krwi i wzrostu poziomu hormonów stresu, co z kolei uszkadza naczynia krwionośne i sprzyja tworzeniu się skrzepów krwi. Nagły, silny stres może wywołać gwałtowne zmiany w układzie krążenia, zwiększając ryzyko udaru. Chociaż stres nie jest bezpośrednią przyczyną udaru, jego wpływ na ciśnienie krwi i zdrowie naczyń krwionośnych znacząco zwiększa ryzyko.
Najczęściej zadawane pytania
Czy Mini Udar prowadzi do trwałych uszkodzeń mózgu?
Mini udar, czyli przejściowy atak niedokrwienny (TIA), zazwyczaj nie prowadzi do trwałych uszkodzeń mózgu. Objawy TIA są krótkotrwałe i ustępują w ciągu kilku minut do godziny, ponieważ przepływ krwi do mózgu zostaje szybko przywrócony. Mimo że TIA nie powoduje trwałych uszkodzeń, jest poważnym ostrzeżeniem, że osoba jest zagrożona pełnym udarem, który może mieć poważne i trwałe skutki.
Czy Mini Udar jest groźny?
Tak, mini udar jest groźny, mimo że sam w sobie nie prowadzi do trwałych uszkodzeń mózgu. Jest to znak ostrzegawczy, że istnieje wysokie ryzyko wystąpienia pełnego udaru. Statystyki pokazują, że u wielu osób, które przeszły TIA, w ciągu kilku dni, tygodni lub miesięcy może dojść do pełnego udaru. Dlatego bardzo ważne jest, aby osoby, które doświadczyły TIA, natychmiast zgłosiły się do lekarza i podjęły odpowiednie kroki w celu zmniejszenia ryzyka przyszłych udarów.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Na naszym blogu dzielimy się wiedzą z zakresu profilaktyki oraz rehabilitacji po udarze. Jeżeli ktoś z Twoich bliskich przeżył mini udar, wylew czy pełny udar, koniecznie zapoznaj się z poniższymi wpisami:
- Profilaktyka udaru – świadomość co warto wdrożyć do codziennej rutyny, aby zminimalizować ryzyko udaru jest bardzo istotna.
- Udar ma ogromny wpływ na psychikę i zachowanie chorego. W artykule “Udar mózgu a skutki psychiczne” podpowiadamy jak zrozumieć i wspomóc osobę.
- Życie po udarze – co się zmienia? Właściwie to wszystko, dlatego zobacz na co musisz się przygotować w nowej codzienności.