W ciągu godziny od ośmiu do dziesięciu osób w naszym kraju doznaje udaru
mózgu, z tego u trzech spośród nich bezpośrednią przyczyną okazuje się
migotanie przedsionków. To w zasadzie podstawowy czynnik powodujący udar
niedokrwienny. Skąd ta niepokojąca zależność?

Od migotania przedsionków do udaru mózgu

 

 

Migotanie przedsionków (MP) jest bardzo poważnym problemem, które dotyczy przede wszystkim osób w starszym wieku. Dość powiedzieć, że ponad 20% populacji w naszym kraju po 65. roku życia cierpi z tego powodu. W sumie niemal pół miliona Polaków uskarża się na MP.  To nawet więcej niż sądzono dotychczas, jednak najnowsze badania potwierdzają tę niepokojącą informację.

 

Choroba objawia się przyspieszoną i przede wszystkim zupełnie niesynchroniczną z pracą komór serca czynnością elektryczną i skurczową przedsionków, o częstotliwości co najmniej 350 na minutę. Migotanie sprawia, że przedsionki w zasadzie się nie kurczą i nie mogą zostać odpowiednio opróżnione z krwi. W efekcie krew zaczyna zalegać, szczególnie w uszku lewego przedsionka i tworzy się materiał zatorowy, czyli skrzeplina. Jeżeli dojdzie do urwania skrzepliny, to poprzez lewy przedsionek, komorę serca, a następnie aortę taka skrzeplina może przemieścić się aż do naczynia mózgowego. W momencie, kiedy je zamknie, to skutkiem jest niedokrwienie i w konsekwencji udar niedokrwienny mózgu, a więc martwica tegoż fragmentu mózgu.

 

 

Nie bagatelizuj migotania przedsionków!

 

 

Przyczyn migotania przedsionków należy upatrywać w wielu czynnikach oraz chorobach. Jednak wśród nich za najczęstsze uważa się trzy:

 

  • Nadciśnienie tętnicze
  • Chorobę wieńcową
  • Wadę zastawki serca

 

Narażone są również osoby cierpiące na kilka innych dolegliwości, jak:

 

  • Cukrzyca
  • Niewydolność serca
  • Przewlekła choroba nerek
  • Nadczynność tarczycy
  • Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
  • Bezdech senny
  • Otyłość
  • Odwodnienie
  • Niedobór elektrolitów, a przede wszystkim potasu

 

Co więcej, migotanie przedsionków może się pojawić u osób:

 

  • Palących papierosy
  • Nadmiernie spożywających kofeinę i alkohol
  • Stosujących regularnie niektóre leki np. przeciwastmatyczne
  • Stosujących dietę niskowęglowodanową z niewielkim spożyciem warzyw, owoców i pełnoziarnistych zbóż
  • Zażywających narkotyki
  • Uprawiających dyscypliny wytrzymałościowe
  • Przebywających w mocno zanieczyszczonym środowisku lub o podwyższonym notorycznie poziomie hałasu

 

 

Jak widać, problem może dotykać wiele osób. Oczywiście niekoniecznie u każdego maratończyka czy amatora kawy pojawi się migotanie przedsionków, ale należy mieć to na uwadze i jeżeli tylko pojawią się symptomy rozwoju choroby, to należy od razu działać. Niepokoić powinno zaś duże osłabienie i szybkie męczenie niekoniecznie nawet przy bardzo intensywnym ruchu. Objawem MP bywa również ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, omdlenia i poczucie niepokoju. Trzeba też mieć świadomość, że u niektórych osób w zasadzie nie pojawiają się żadne wyraźne symptomy. W przypadku starszych osób te objawy nie są też często czymś wyjątkowym i mogą oznaczać występowanie innych chorób, więc warto od czasu do czasu poddać się dokładnym badaniom pod kątem MP. Dotyczy to szczególnie mężczyzn, u których znacznie częściej diagnozuje się migotanie przedsionków, jednak również panie powinny pamiętać o zagrożeniu. Dlaczego jest to tak ważne? Przede wszystkim z powodu zwiększonego ryzyka pojawienia się udaru mózgu niedokrwiennego!

 

 

Niepokojące dane dotyczące powiązania pomiędzy migotaniem przedsionków a udarem mózgu

 

 

Migotanie przedsionków nie tylko obniża komfort życia, ale przede wszystkim aż pięciokrotnie zwiększa ryzyko udaru mózgu. Niemal 30% udarów niedokrwiennych jest efektem nieleczonego MP. Szczególnie niebezpiecznie jest, kiedy migotanie przedsionków łączy się z innymi czynnikami podwyższonego ryzyka udaru. Na tym nie kończą się jednak złe informacje.  Lekarze alarmują, że przebieg udaru u pacjentów z migotaniem przedsionków okazuje się zazwyczaj znacznie cięższy, skutkuje większymi deficytami neurologicznymi i częściej jest śmiertelny. Dość powiedzieć, że ryzyko zgonu w ciągu pierwszego miesiąca wynosi niemal 25%. Nawet 40% spośród tych, którzy przeżyją, wykazuje poważne deficyty neurologiczne, czyli jest większe zagrożenie kalectwem. Rokowania są zatem dużo gorsze niż w przypadku udaru niepowiązanego z MP – to co najmniej dwukrotnie większe ryzyko zgonu, trzykrotnie większe ryzyko powtórnego udaru i większe prawdopodobieństwo niepełnosprawności. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie migotania przedsionków, aby jak najszybciej zastosować odpowiednie medykamenty zmniejszające krzepliwość krwi, co może uchronić przed wystąpieniem udaru mózgu niedokrwiennego. Bagatelizowanie zaburzeń rytmu serca ma, jak widać, bardzo poważne konsekwencje. Profilaktyka powinna więc zostać zastosowana bez względu na postać migotania przedsionków, a może to być postać napadowa, przetrwała albo utrwalona.

 

 

Przede wszystkim profilaktyka!

 

 

W naszym kraju nadal niezbyt dużą wagę przykłada się do działań profilaktycznych, a właśnie one mogą zapobiec pojawieniu się migotania przedsionków i w konsekwencji udaru mózgu. Jeżeli przyjrzymy się przyczynom występowania MP, to wyraźne widać, że najczęściej wynikają one z niewłaściwego stylu życia, a kwestia predyspozycji genetycznych bądź czynników niemodyfikowalnych (płeć, wiek) ma w zasadzie drugorzędne znaczenie. Dlatego warto zadbać o swoje serce, a to naprawdę nie jest takie trudne.

 

  • Po pierwsze – należy kontrolować swoje ciśnienie i poziom cukru. Trzeba zatem odwiedzać regularnie lekarza i przede wszystkim stosować się do jego zaleceń.
  • Po drugie – zmiana diety. Warto polubić kuchnię śródziemnomorską, która nie tylko jest smaczna, ale i zdrowa. Duża ilość warzyw, owoców, trochę ryb i drobiu przy jednoczesnym ograniczeniu czerwonego mięsa, słodyczy i mocnego alkoholu to klucz do zdrowia.
  • Po trzecie – nie wolno dopuścić do nadwagi. Lekarze zalecają, aby wskaźnik BMI nie przekraczał 25. W przypadku diety śródziemnomorskiej nie powinno być z tym większego problemu.
  • Po czwarte – systematyczne ćwiczenia. Regularne ruszanie się, najlepiej codzienne, potrafi zdziałać cuda. Nie trzeba biegać, wystarczy chodzić. Nie trzeba chodzić na siłownię, można poświęcić chwilę na jogę lub pilates w domu.
  • Po piąte – odpoczynek. To przede wszystkim kwestia wysypiania się, ale i dobrego relaksu. Nie ma nic gorszego niż zżerający człowieka od środka stres. Dlatego warto nauczyć się technik relaksacyjnych.
  • Po szóste – ograniczenie używek.

 

Przestrzeganie powyższych zaleceń naprawdę nie powinno sprawić większych problemów, natomiast może zapobiec poważnym kłopotom. Profilaktyka migotania przedsionków, a tym samym profilaktyka udaru mózgu to znacznie większe szanse na pozostanie zdrowym człowiekiem nawet w zaawansowanym wieku.