Udar mózgu może się zaczynać od problemów z mówieniem albo od kłopotów ze wzrokiem, pojawieniem się wykrzywienia twarzy czy też zaburzenia równowagi. Bardzo ważne, aby nie bagatelizować tego typu objawów, nawet jeżeli one po kilkunastu czy po kilkudziesięciu minutach całkowicie przechodzą. Nie warto także słuchać rad, aby się przespać i może będzie lepiej. Trzeba wezwać karetkę pogotowia albo od razu zabrać taką osobę na oddział ratunkowy.
Od czego zależy przebieg udaru mózgu?
Czynniki mające decydujący wpływ na to, jakie występują objawy udaru mózgu są naprawdę różne. Ogromne znaczenie ma umiejscowienie ogniska chorobowego, ale również czas, a także typ choroby wywołującej udar. Niekiedy dochodzi do utraty przytomności i zazwyczaj ma to miejsce w przypadku udaru krwotocznego. Jednak najbardziej charakterystyczne są trzy objawy i kiedy zaobserwujemy co najmniej jeden z nich, to należy od razu zgłosić się do lekarza, choćby do lekarza pierwszego kontaktu. On powinien skierować do neurologa, a jeżeli tak się nie dzieje albo czekanie na wizytę u specjalisty byłoby zbyt długie, to najlepiej udać się na izbę przyjęć. Warto wcześniej się zorientować, czy w danym szpitalu znajduje się oddział udarowy.
Większość specjalistów zwraca uwagę na fakt zbyt późnego zgłaszania się pacjentów z objawami udarowymi na izbę przyjęć. To w konsekwencji utrudnia leczenie. Co więcej, w wielu przypadkach odpowiednio wczesna reakcja może zapobiec pojawieniu się pełnoobjawowego udaru mózgu. To nie tylko kwestia wdrożenia określonych zmian w codziennej diecie i stylu życia, ale również przyjmowania określonych medykamentów, a czasami nawet przeprowadzenia zabiegu operacyjnego np. w celu udrożnienia zwężonej tętnicy szyjnej.
Trzy podstawowe objawy udaru mózgu
Pierwszy tak charakterystyczny symptom to zaburzenia mowy. W zależności od miejsca uszkodzenia będzie dochodziło do mowy bełkotliwej albo zaniku rozumienia, co mówią inni. Osoba przestaje mówić, kiedy uszkodzenia się pojawiają w korze skroniowej. Kiedy zaś miejscem uszkodzenia jest kora ciemieniowa, to chory ma kłopoty z rozumieniem wypowiadanych słów.
Drugim charakterystycznym objawem jest silne drętwienie ręki, które uniemożliwia wykonywanie precyzyjnych ruchów palców. W konsekwencji zaczynają z niej wypadać przedmioty – nie można np. utrzymać widelca. Problemy są również z zapięciem koszuli albo zawiązaniem butów. Bywa też, że palce zostają całkowicie unieruchomione i w ogóle nie można nic zrobić dotkniętą drętwieniem ręką.
Trzecim typowym objawem jest drętwienie i osłabienie stopy, które może się objawiać zaburzeniami czucia, w tym także nadmierną wrażliwością. Osoba taka nie ma pewności po zamknięciu oczu, gdzie stopa znajduje się w przestrzeni. Bywa też, że zahacza o próg, a nawet zakończenia dywanów – wiąże się to z niemożnością podniesienia stopy na odpowiednią wysokość. Oczywiście tego typu zaburzenia występują również w przypadku innych schorzeń np. dyskopatii, ale trzeba mieć na uwadze, że to jeden z trzech głównych symptomów udaru mózgu.
Inne możliwe objawy udaru mózgu
Dość niecharakterystycznym objawem jest ból głowy, który może, ale nie musi wystąpić. Ból głowy przy udarze zależy od lokalizacji samego udaru. Bardziej typowy okazuje się przy udarze krwotocznym. Ważne, że ból udarowy łatwo można zlokalizować – nie chodzi o uogólniony ból, ale konkretne umiejscowienie np. okolice skroni, okolica potylicy czy przednia część głowy. Zaniepokoić na pewno powinien nagle występujący ból głowy, szczególnie u osoby, która nie miewa migren. Sygnałem alarmowym będzie natomiast bolesność połączona z niewytłumaczalną sennością albo nietypowym zachowaniem. Osoba spokojnie siedząca przy stole może nagle się poderwać i zacząć wykonywać kompletnie nielogiczne rzeczy. Niektóre osoby mają też problemy ze wzrokiem i nagle przestają dostrzegać połowę pola widzenia bądź widzą wyłącznie fragment pola widzenia po jednej stronie. Czasami zdarzają się zawroty głowy. Wiele osób bagatelizuje tego typu symptomy udaru mózgu albo nawet o nich nie wie.
Warto sobie uświadomić, że wszystkie powyższe objawy udaru są charakterystyczne zarówno dla udaru niedokrwiennego, jak i krwotocznego. Wszystko zależy od lokalizacji. Czasami są to objawy ruchowe, czasami bólowe, a niekiedy poznawczo-emocjonalne polegające na radyklanej i niewytłumaczalnej zmianie zachowania człowieka. Te ostatnie zazwyczaj wynikają z uszkodzenia struktur głębokich np. w płacie czołowym.
Objawy przemijające udaru mózgu, czyli TIA
Udary przemijające zdarzają się częściej niż się wydaje i rzadko bywają traktowane poważnie. Jeżeli coś szybko mija, to zazwyczaj kwitowane jest uśmiechem. To podstawowy błąd. Jak już wcześniej wspomniano, odpowiednio wczesne zgłoszenie się do lekarza może zapobiec pojawieniu się poważnego udaru mózgu. Nawet przemijające zaburzenia mowy, wypadanie przedmiotów z rąk, nagły ból głowy czy zaburzenia poznawcze stanowią sygnał, aby zgłosić się do neurologa. Nieważne, że wszystko równie szybko minęło, jak się pojawiło. Nie warto też ulegać wrażeniu złudnej poprawy – owszem, krótki sen, wypoczynek czy wypicie wody może pomóc, ale stan chorobowy będzie utrzymywać i następny atak udarowy może być poważniejszy.